Is er een oplossing op komst voor pollenallergie?

Last van hooikoorts? Je bent niet alleen: wereldwijd is maar liefst 1 op de 3 allergisch, vooral voor pollen of voor huisstofmijt. Bij mensen tussen 20 en 45 jaar is dat zelfs 40%. “We verwachten dat dit aantal alleen nog meer zal stijgen”, voorspelt professor Philippe Gevaert (vakgroep Hoofd en Huid), kliniekhoofd van de dienst Neus-, Keel- en Oorheelkunde van het UZ Gent. “Maar, geen nood: er is een oplossing in de maak.”

Voor wat zijn we het meest allergisch? 

“De drie meest voorkomende allergenen zijn huisstofmijt, graspollen en boompollen. Huisstofmijt zit in je beddenlakens, en dat het hele jaar door. Die allergie is dus niet seizoensgebonden. Allergie voor gras- en boompollen noemen we in de volksmond hooikoorts, en in de wetenschap allergische rhinitis. Dat is de allergie waar Frank Deboosere voor waarschuwt tijdens het weerbericht: ze treedt op tijdens het zogenaamde pollenseizoen als bepaalde grassen en boomsoorten in bloei staan. In de warme maanden dus. Op sites als airallergy.be kan je makkelijk zelf in de gaten houden welke pollen momenteel het meeste in de lucht hangen.” 

Hoe weet je of je allergisch bent?

“Als je klachten vertoont zoals niezen, een neus die veel loopt of net verstopt zit, als je jeuk hebt aan je neus of ogen. Daarnaast heb je ook klachten zoals slecht slapen, vermoeidheid, minder fit zijn op het werk. In het algemeen onderscheiden we twee types. Enerzijds de sneezers of runners: dat zijn de mensen die tijdens het pollenseizoen veel niezen en last hebben van een lopende neus. Zij leggen meestal al na een seizoen of twee de link met hooikoorts. Anderzijds heb je de blockers: zij hebben voortdurend last van een verstopte neus. Vaak gebruiken ze snel ontzwellende sprays om hun neus vrij te maken, maar die werken verslavend. Bij hen duurt het vaak langer vooraleer ze een diagnose krijgen, omdat ze denken dat ze gewoon verkouden zijn. Die diagnose kan een arts vrij makkelijk stellen via een bloedafname of via huidpriktesten.”

Kunnen we dan niets aan die allergieklachten doen?

“Gelukkig wel: de toekomst ziet er heel rooskleurig uit. Dat moet ook, nu de allergische bevolking nog verder groeit. Momenteel zien we heel mooie resultaten met allergeenspecifieke immunotherapie en biologicals (een geneesmiddel waarvan de werkzame stof een biologische substantie is, nvdr.). 

Het zal alleszins de levenskwaliteit van duizenden, misschien wel miljoenen mensen aanzienlijk verbeteren. Dat is nodig, want allergieën hebben een grote impact op de levenskwaliteit. Veel mensen onderschatten dat. Onderzoek wijst uit dat allergische studenten in juni 10% minder goed scoren dan in januari.”

Een behandeling is alleszins zeer welgekomen, aangezien steeds meer mensen kampen met allergieën. Hoe is die stijging te verklaren?

“Dat komt voor een stuk omdat we veel hygiënischer zijn dan vroeger. Ben je allergisch voor huisstofmijt, dan is de kans groot dat je bed in je kinderjaren vaak ververst werd, waardoor je weinig in contact kwam met dat allergeen. Daarnaast komen we minder in contact met infecties, waardoor we minder weerstand opbouwen en allergischer zijn. Zo zien we bijvoorbeeld dat kinderen die opgroeien op een boerderij of in een groot gezin, of die naar de crèche gaan, en dus meer kans hebben om infecties op te lopen, doorgaans minder allergisch zijn. Dat betekent niet dat we nu minder hygiënisch moeten leven: een hygiënische levensstijl brengt nog altijd meer voordelen dan nadelen. Zo is er nu een veel lagere kindersterfte dan vroeger.”

Bestaat er op dit moment een goede behandeling voor allergieën?

“De meeste mensen kunnen perfect leven met hun allergie dankzij medicatie. Mensen die niezen of last hebben van een loopneus, zijn meestal geholpen met een dagelijkse pil of neusspray met antistaminicum. Die zijn veilig en werken snel. Hoe langer je ze neemt, hoe beter het werkt. Heb je last van een verstopte neus, dan ben je beter af met een nasale corticoïdespray. Die is heel veilig: de cortisone werkt heel lokaal. Ze werkt wel wat trager. Daarom gebruik je de spray het beste nog voor je symptomen beginnen, bijvoorbeeld voor de start van het pollenseizoen. 

Soms is een combinatie van beide behandelingen nodig om de symptomen te onderdrukken. Van de antistaminicumtabletten kan je wat suf worden, maar het kan geen kwaad ze levenslang te nemen. Bij heel veel mensen slaat die behandeling goed aan. Maar helaas niet bij iedereen.”

Wat als die medicatie niet aanslaat?

“Veel mensen passen de medicatie simpelweg verkeerd toe. Volgens een studie van een van mijn doctoraatsstudenten blijkt dat meer dan de helft van de patiënten de cortisonespray verkeerd gebruikt. Je moet het daarnaast ook volhouden: die spray werkt alleen op lange termijn. 

Als je het volledig juist toepast en nog steeds klachten hebt, zit je als patiënt in België met een probleem. Er bestaat namelijk vandaag al een goede behandeling: immunotherapie. Voor veel mensen is die therapie de enige uitweg. Maar de behandeling is heel duur, en wij zijn zowat het enige land in het westen waar de overheid ze niet terugbetaalt. Elke maand betaal je zo’n 70 à 90 euro, dus dat loopt snel op. Enkel onder heel strikte voorwaarden is een terugbetaling mogelijk voor patiënten met ongecontroleerde huistofmijtastma en allergische rhinitis.” 

En wat met de behandeling met biologicals?

“Momenteel doen we heel wat onderzoek met nieuwe biologicals. Per seizoen zouden mensen met hooikoorts dan maar één injectie nodig hebben, voor mensen met complexere allergieën zullen dat er wat meer zijn. We verwachten alleszins dat deze behandelingen binnen de tien jaar ook in België verkrijgbaar zijn. Dat klinkt lang, maar is absoluut relevant voor de actieve bevolking. Denk aan de huidige dertigers: zij zouden nog lange tijd van die behandeling kunnen profiteren.”