Vakantie! Je kijkt al uit naar al de heerlijke dingen die je gaat eten op reis, maar wacht … Kan je zomaar om het even wat eten? “Er zijn toch een aantal voedingswaren waar je wat voorzichtig mee moet zijn.” Professor Sarah Gabriël vertelt ons hoe je kan vermijden dat je parasieten terug mee naar huis neemt.
In het kort
- Voedselovergedragen parasieten komen overal voor, ook in België
- De varkenslintworm heeft het grootste effect op je gezondheid
- Preventie is erg belangrijk: was je handen en cook it, boil it, peel it or forget it
Welke parasieten kan je tegenkomen in je eten op reis?
Prof. Sarah Gabriël: “Parasieten vind je overal: bijvoorbeeld de vossen- en de runderlintworm in onze streken, Trichinella in het hoge Noorden en Trematoden, ook wel botten genoemd, in rauwe vis in Azië. Sowieso moet je overal voorzichtig zijn, want we kunnen niet uitsluiten dat bepaalde bestemmingen parasietvrij zijn.
Een belangrijke parasiet om rekening mee te houden is de varkenslintworm. Op wereldniveau heeft die de grootste impact. Als je in de EU op reis gaat, hoef je je daar geen zorgen over te maken. Vooral in het Globale Zuiden zien we dat deze parasiet ernstige gezondheidsproblemen kan veroorzaken. In Sub-Sahara Afrika bijvoorbeeld, is deze infectie verantwoordelijk voor een groot deel van de epilepsiegevallen bij mensen.”
Wat zijn de symptomen als je besmet raakt met een varkenslintworm?
“Bij een infectie na consumptie van besmet vlees, krijg je een lange lintworm in je darmen die eitjes uitscheidt. Als je deze eitjes, ontwikkelen ze zich tot larven die zich in je lichaam kunnen nestelen. Ze zitten het liefst van al in onze hersenen en daar kunnen ze epileptische aanvallen veroorzaken. Vooral in rurale gebieden van landen zoals Tanzania bestaat er een groot risico, maar besmet vlees kan ook in stedelijke gebieden voorkomen.”
Dit gaat vooral over het eten van vlees. Ben je als vegetariër dan safe?
“Helaas niet. Vegetariërs kunnen ook besmet raken met parasieten via groenten, fruit, water of besmette oppervlakken. Parasieten kunnen verschillende ontwikkelingsstadia hebben die in de omgeving voorkomen, en niet alleen in vlees of vis.”
Raad je mensen af om op reis bepaalde dingen te eten?
“Ja, zeker in het Globale Zuiden raad ik mensen af om varkensvlees te eten. Eet verder zeker geen rauw vlees of rauwe vis. Eet liefst gekookte groenten en drink water uit flesjes, niet van de kraan. Let ook op met fruit. Soms krijg je na een maaltijd bijvoorbeeld fruit dat al in stukjes gesneden is. Eigenlijk kan je dat ook beter laten staan.
Mijn advies is om een stuk fruit te kopen en om dat zelf klaar te maken. Was het met proper water, desnoods met flessenwater. Snij het met een proper mes en met propere handen. Zo kan je op een veilige manier toch van dat heerlijke fruit genieten. Want dat blijft belangrijk: geniet er vooral van. Je afweersysteem kan wel wat hebben.”
Maar voorkomen blijft nog altijd beter dan genezen. Wat kan je doen om jezelf te beschermen?
“Antibiotica of vaccinaties helpen niet tegen parasieten. Het enige wat werkt is preventie: algemene hygiëne dus. Was je handen voor je eet, niet alleen voor het middag- of avondeten, maar ook als je een stuk fruit of een koekje eet. Dat doen we nog altijd veel te weinig.
Voor de rest gelden de algemene adviezen: cook it, boil it, peel it or forget it. (bereiden, koken, schillen of niet opeten, nvdr). Voor vlees en vis kan je daar ook nog freeze it (bevriezen) aan toevoegen en voor groente en fruit, wash it (wassen), maar zorg dan zeker dat het met proper water is.
Aai niet zomaar zwerfhonden op reis. Dat is al helemaal geen goed idee voor ziektes zoals hondsdolheid, maar dus ook niet voor parasieten. Was zeker goed je handen nadat je een dier hebt aangeraakt.”
Welke symptomen kan je krijgen en wat moet je dan doen?
“Als je symptomen krijgt zoals buikpijn, diarree, spierpijn of koorts, … ga dan naar een arts. Vermeld dat je in het buitenland bent geweest, zodat ze kunnen overwegen of je een parasitaire infectie hebt opgelopen. Je kan ook een bezoek overwegen aan een afdeling tropische geneeskunde, zoals bij het UZGent of het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen.”
Professor Sarah Gabriël is al 24 jaar lang geboeid door parasieten. Als parasitoloog aan de faculteit Diergeneeskunde onderzoekt ze voedsel- en watergebonden parasieten. Haar werk richt zich op het begrijpen van de levenscycli van parasieten, hun epidemiologie, en de manieren waarop ze mensen en dieren kunnen infecteren. In Afrika doet zo al jarenlang onderzoek naar Cysticercose, een ernstige ziekte veroorzaakt door de varkenslintworm.
Lees ook
Zelf kombucha maken? “Let bij fermenteren op voor ontploffende flessen!”
Je vindt kombucha steeds meer terug in de supermarkt en op café. Maar wat is dat zurige gefermenteerde drankje precies en hoe kan je zelf kombucha maken?
Hoe wetenschap ons kan helpen om muggen weg te houden
Ben je die jeukende muggenbeten ook beu? UGent-onderzoekers bestrijden muggen met wetenschap, en werken aan een product dat muggen verjaagt met bacteriën.
Revolutie in de plastische chirurgie: menselijk weefsel rolt uit de printer
Nieuwe stukjes bot, spier, huid of vet maken met een 3D-printer om letsels te genezen. Klinkt futuristisch? Vandaag worden de eerste stappen al gezet! We spraken met plastisch chirurg en professor Phillip Blondeel over zijn onderzoek naar tissue engineering.
“Als we in 2050 negen miljard mensen willen voeden, zal dat uit de zee moeten komen”
Mariene bioloog en professor-emeritus Patrick Sorgeloos gaf de voorbije decennia vorm aan de moderne aquacultuur. Als zijn carrière hem één ding duidelijk gemaakt heeft, dan is het dat er een cruciale rol weggelegd is voor de aquacultuur om voedselzekerheid te blijven garanderen.
