De Oscars zijn nog steeds de belangrijkste filmprijzen ter wereld. Maar er is ook jarenlange kritiek op het gebrek aan diversiteit en inclusie bij de awards. Ondertussen zijn diversiteitscriteria aangescherpt, maar hoe effectief zijn deze maatregelen eigenlijk?
In 2015 werd #OscarsSoWhite trending nadat geen enkele zwarte acteur bij de genomineerde kandidaten was. Samen met de Time’s Up-beweging, bracht het noodzaak van diversiteit in de filmindustrie onder de aandacht. Er is een groeiende bewustwording ontstaan over ongelijkheid, zowel achter als voor en op de schermen.
Professor Sofie Van Bauwel, hoogleraar gender en mediastudies: “De evolutie is deels voortgekomen uit de #MeToo-beweging, die oorspronkelijk ontstond in Hollywood na beschuldigingen van grensoverschrijdend seksueel gedrag, met name tegen Harvey Weinstein.”
Deze cultuurverandering heeft niet alleen de filmindustrie beïnvloed, maar ook andere sectoren zoals media, cultuur, en theater, zowel internationaal maar ook in Vlaanderen met onder meer de Zaak-De Pauw. Dit heeft geleid tot een bredere discussie over meer kansen in onder andere de filmwereld voor vrouwen, mensen van kleur of bepaalde minderheidsgroepen (LGBTQ+, mensen met een handicap). Maar de weg naar inclusie is lang en complex.
Checklist voor diversiteit en inclusie bij nominaties
Sofie Van Bauwel: “Historisch gezien zijn veel interessante en diep uitgewerkte rollen in films door mannen gespeeld. Er is nog steeds een gebrek aan complexe vrouwelijke en non-binaire personages in de film. Maar intussen zijn wel veel productiehuizen zich bewust van het veranderende diversiteitsperspectief en zetten ze onder andere in op verhalen met sterke vrouwelijke hoofdrollen.”
Films moeten sinds kort ook voldoen aan minstens twee van vier diversiteitscriteria om te strijden voor een Oscar voor beste film. De checklist beoordeelt de diversiteit van acteurs en makers, de filmpromotie en het aanbieden van stage- en opleidingsmogelijkheden. Maar het is nog vroeg om te merken of deze maatregelen vruchten afwerpen. "Het maken van een film is een langdurig proces dat makkelijk enkele jaren in beslag neemt. Het is uitkijken naar de Oscarnominaties over twee tot drie jaar om te zien hoe die nieuwe maatregelen werken.”
Ook de jury van de Oscars werd diverser
Niet enkel de criteria voor nominatie werden gewijzigd, maar ook wie mag nomineren. De Academy of Motion Picture Arts and Sciences, de organisatie achter de Oscars, heeft ongeveer 10.000 leden. Volgens Sofie Van Bauwel is het een oud en gesloten systeem, waarbij je op voordracht van twee leden in aanmerking komt voor lidmaatschap. De laatste jaren zijn meer vrouwelijke, zwarte en niet-Amerikaanse filmexperten uitgenodigd om de jury diverser te maken. Al is het nog lang geen spiegel van de maatschappelijke realiteit.
Zonder Barbie is er geen Ken
“Het klinkt misschien een tikkeltje optimistisch, maar ik geloof dat we de inspanningen een kans moeten geven”, aldus Sofie Van Bauwel. “Er is een groeiend bewustzijn rond diversiteit in de filmindustrie, zowel in de Verenigde Staten als in België, aanwezig.”
“Na de teleurgestelde reacties op de Oscarnominatie voor Ken en niet voor Barbie, hoorde ik dat vrouwen in de filmindustrie geen kansen krijgen. Ook na de uitreiking van de genderneutrale Ensors eerder dit jaar (slechts vier van de dertig prijzen gingen naar een vrouw), werd geopperd dat de sector in eigen voet schiet. Vrouwen zijn in de sector inderdaad jarenlang onzichtbaar gebleven, maar je kan niet verwachten dat alles plots in snelvaart verandert. Dus ja, ik ben hoopvol gestemd.”
Sofie Van Bauwel is hoogleraar, verbonden aan het Centre for Cinema and Media Studies (CIMS) en vakgroepvoorzitter Communicatiewetenschappen aan de UGent. Ze doceert over culturele mediastudies, gender en media- en televisiestudies en doet onderzoek naar populaire visuele cultuur, feministische mediastudies en televisie.
Lees ook
Van de UGent naar Hollywood: deze drie alumni winnen een Academy Award
Op 23 februari liepen drie UGent-alumni over de rode loper in Hollywood om een prestigieuze award in ontvangst te nemen van de Academy of Motion Picture Arts and Sciences, bekend van de Oscars.
Streamen, online of klassiek tv-kijken... Hoe weet je nog waar gekeken?
Wereldwijd woedt er een echte platformmanie: videostreamingplatforms schieten als paddenstoelen uit de grond. Maar welk platform kies je nu het beste? En gooien we dat klassiek tv-abonnement beter overboord?
Schamper: het studentenblad waarvan de politie ooit de telefoon afluisterde
Maatschappijkritisch en niet weinig een luis in de pels van de UGent. Af en toe op ramkoers met een rector en zelfs de politie, zet 'hét onafhankelijk studentenblad van de Universiteit Gent' geregeld iets in gang.
Deze toppers schopten het tot de halve finale van de Campus Cup
In welke Vlaamse studierichting zitten de slimste studenten? Dat is dé hamvraag van de Campus Cup die voor deze derde editie verkaste van Canvas naar Eén. Zo ervaarden de studenten het parcours.
