Om de dalende leesvaardigheid van onze kinderen (weer) op te krikken, kan je ook als ouder een steentje bijdragen. Hoe? Door hen op een interactieve manier te helpen leren lezen.
UGent-onderzoekers Silke Vanparys en Hilde Van Keer vertellen ons waarom dat zo belangrijk is én geven acht interactieve voorleestips.
Het gaat niet goed met de leesvaardigheid van onze kinderen. Meer nog: onze tienjarigen doen het heel wat slechter dan hun leeftijdsgenoten in 23 andere landen. Dat blijkt uit het recente internationale
Leren lezen, ook thuis
Toch hoeven we (nog) niet te panikeren: samen met initiatieven op school kunnen we het tij mee keren. We kunnen de leesvaardigheid van onze kinderen zélf helpen verbeteren, en dat in de eigen huiskamer. “Een stimulerend leesklimaat is daarbij erg belangrijk”, aldus Hilde. “Zowel op school als thuis. Uit het onderzoek blijkt dat een vijfde van de Vlaamse huishoudens amper tien boeken voor volwassenen heeft. Ook kinderboeken zijn relatief weinig aanwezig. Dat is niet bevorderlijk voor de leescultuur thuis.”
Maar: hoe vroeger en regelmatiger kinderen worden voorgelezen, hoe groter de voordelen zijn. En interactief voorlezen is nog effectiever voor de taal- en leesvaardigheid dan gewoon voorlezen. Hilde: “We kenden dat effect al langer bij kleuters, en uit het onderzoek van Silke blijkt nu dat dit ook geldt voor lagereschoolkinderen.”
Interactief voorlezen is meer dan ‘gewoon’ voorlezen, vertelt onderzoekster Silke: “Het betekent dat je in dialoog gaat met je kind voor, tijdens en na het lezen van een verhaal. Voor je start kan je bijvoorbeeld samen de kaft van het boek bekijken en samen voorspellen waar het verhaal over gaat, polsen of je kind al wat weet over het onderwerp en of het alle woorden kent om het verhaal goed te begrijpen.”
Hoe meer je leest, hoe meer je leert
Omdat belangrijke woorden vaak herhaald worden in een verhaal en je ze bovendien koppelt aan een context, is het voor kinderen makkelijker om ze te onthouden. “Een boek is dus ideaal om woordenschat te leren. En die woordenschat is dan weer essentieel om het verhaal te begrijpen”, legt Silke uit. Anders gezegd: hoe meer woorden je kent, hoe makkelijker het is om een verhaal te begrijpen. En hoe meer je (samen) leest, hoe meer woorden je leert. Silke: “Het is de wisselwerking tussen die twee die de luister- en leesvaardigheid stimuleert.”
Samen lezen én daarbij in dialoog gaan met je kind draagt niet enkel bij aan de taal- en leesvaardigheid: het is wetenschappelijk aangetoond dat het ook goed is voor de sociaal-emotionele ontwikkeling.
UGent-leesbeleid in Vlaamse scholen
Sinds vorig schooljaar werkt Silke mee aan een pilootproject rond interactief voorlezen van vzw Iedereen leest. Samen ontwikkelen ze een leesbeleid voor schoolteams rond interactief lezen, dat ze nu via online modules en voorleescoaches uitrollen in veertig lagere scholen.
Silke: “We hebben een poster gemaakt met acht voorleestips, heel toegankelijk en visueel aantrekkelijk. De effecten van die tips zijn gestoeld op wetenschappelijk onderzoek. Je kan er ook als (groot-)ouder, tante, nonkel, of bibliotheekmedewerker mee aan de slag.”
Interactief voorlezen doe je zo: acht tips
- Bespreek samen de eigenschappen van het boek
"Wat staat er op de kaft?" - Stel open vragen
"Wat zou de kat daar doen?" - Stel extra vragen en geef tips
"Kijk eens, je ziet het hier op de prent?" - Ga dieper in op de inhoud van de tekst
"Waarom blaast de kat hier?" - Sta stil bij nieuwe woorden en uitdrukkingen
"Kan jij ook spinnen zoals een kat?" - Bekijk samen de afbeeldingen
"Wat zie je hier in het gras?" - Geef positieve feedback
"Super dat je de kat gevonden hebt!" - Leg verbanden met de eigen leefwereld
"Heb jij ook een kat?"
© Iedereen Leest, illustratie Karolien Vanderstappen
Hilde Van Keer is hoogleraar en coördinator van de onderzoeksgroep ‘Taal, leren en innoveren’ binnen de UGent-vakgroep Onderwijskunde. Ze is copromotor van het PIRLS-onderzoek (Progress in International Reading Literacy Study).
Silke Vanparys is postdoctoraal onderzoeker en projectmedewerker van #iedereenvoorlezen. Zij bestudeert de voordelen van interactief voorlezen bij lagere schoolkinderen, en de implementatie ervan in het onderwijs.
Lees ook
UGent en spelers in de kinderopvang slaan de handen in elkaar voor een betere kinderopvang
De komende vier jaar loopt er via de Leerstoel Kinderopvang een onderzoek aan de UGent naar de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang in Vlaanderen. Het onderzoek komt er door een unieke samenwerking van belangrijke private en publieke spelers in de kinderopvang.
Emoties in teksten herkennen, een taaltechnologisch hoogstandje
Met de hulp van AI slaagt het Gentse bedrijf AlfaSent erin om emoties in teksten te herkennen. Oprichtster en UGent-alumna Ellen De Geyndt: “Ik was al altijd geïnteresseerd in zowel taal als technologie, maar ik was me er niet bewust van dat ik die twee kon combineren.”
Mag dit online? Vijf tips om veilig vakantiefoto’s van je kinderen te delen
Schattige babyfoto’s, de eerste schooldag van je peuter of binnenkort de vakantiefoto’s met de kinderen. Ouders delen graag foto’s van hun kinderen. Maar het online delen van die foto’s brengt ook risico’s met zich mee. Doctoraatsonderzoeker Elisabeth Van den Abeele geeft tips hoe je er als ouder best mee omgaat.
Testament maakt het verschil bij kinderen met motorische ontwikkelingsstoornis
Ooit al gehoord van DCD? Bijna één op de vier huisartsen alvast niet. Nochtans komt het vaak voor en is een vroege detectie noodzakelijk om de impact te beperken. Dankzij het geld van een testament zetten UGent-onderzoekers de aandoening nu op de kaart.
