Als de gezondheidssector een land was, dan was het de vierde grootste uitstoter ter wereld. De gezondheidssector is verantwoordelijk voor 4.4% van de wereldwijde CO2-uitstoot. In België maakt de sector 5.5% uit van de nationale ecologische voetafdruk. Dat is groter dan die van de luchtvaart. Een duurzamer gezondheidslandschap staat dan ook hoog op de agenda bij de faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen en haar studenten.
Mobiele showroom over duurzaamheid van medisch materiaal
Het thema duurzaamheid leeft bij de studenten van de faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen. Dat blijkt uit het project waarmee Bram Vandevelde, Laure-Anne Kerckhaert, Illia Galilpoor, Lola Segers en Luna Ghijs deelnemen aan de Fair Trade Week.
Ze installeren van 7 tot 11 oktober een mobiele showroom op campus UZ Gent om bezoekers te sensibiliseren over de duurzaamheid van medisch materiaal, zoals trocars. Trocars zijn toegangspoorten waarlangs chirurgische instrumenten worden ingebracht voor een operatie.
Bram Vandevelde: “We stellen de toeleveringsketen van de apparaatjes in vraag. Weet de producent waar de grondstoffen vandaan komen? Ook het eenmalige gebruik van de trocars nemen we onder de loep. Zit er een meer duurzame oplossing in het gebruik van hybride trocars, die deels single use en deels herbruikbaar en steriliseerbaar zijn?”
Bewustzijn over duurzaamheid in de zorg
Met deze en andere duurzaamheidsvragen willen de studenten sensibiliseren. In de eerste plaats studenten en medewerkers. Maar zeker ook het brede publiek: “Als gezondheidswerker dragen we een grote verantwoordelijkheid hierin, maar iedereen moet zich bewuster worden van het aspect duurzaamheid in de gezondheidssector.” licht Bram Vandevelde toe.
Duurzaamheid integreren in de opleidingen
Ook voor de faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen zelf is duurzaamheid een hot topic: “Als faculteit waar we om en bij de 10.000 gezondheidsprofessionals opleiden, hebben we de verantwoordelijkheid om onze studenten in het duurzaamheidsverhaal onder te dompelen.”, vertelt Anne Magherman, beleidsmedewerker maatschappelijke outreach aan de faculteit.
De faculteit wil studenten vertrouwd maken met duurzaam handelen en hen stimuleren om hun maatschappelijke rol hierbij ten volle op te nemen. .
Een aantal opleidingen integreren daarom een leerlijn duurzaamheid in het curriculum van de studenten. Zo maken geneeskundestudenten vanaf dit academiejaar in de 6 modeltrajectjaren kennis met diverse aspecten van duurzaamheid. Ze scherpen hun kennis over duurzaamheid aan en gaan ze er actief mee aan de slag.
“Vanaf eerste bachelor worden hen de basics van duurzaamheid in de gezondheidszorg bijgebracht, ze reflecteren onder andere interprofessioneel over duurzaamheidscasussen, volgen bij de start van de huisartsenstage en klinische stage een gastles over het thema, krijgen les over duurzame geneesmiddelenontwikkeling en over planetary health en kunnen een masterproef schrijven over duurzaamheid.”
Een vicieuze cirkel
Het is een stevige uitdaging om duurzaamheid in de sector te verbeteren. Maar de problematiek moet ook breder, buiten de sector, aangepakt worden. Bram Vandevelde: “Als we niet op alle vlakken aan duurzaamheid werken, zal de ecologische voetafdruk van de gezondheidssector exponentieel stijgen.”
“Eén op de vijf sterfgevallen wereldwijd is het gevolg is van luchtvervuiling door fossiele brandstoffen. Hittegolven zorgen voor een toename van 15 procent van ziekenwagenvervoer en bezoeken aan de spoeddienst. Maatregelen voor het klimaat hebben dus ook een effect op de duurzaamheid van de gezondheidssector. Het is een vicieuze cirkel.”
Sturing van de overheid
Er zijn heel wat initiatieven vanuit de faculteit en het UZ Gent om te verduurzamen. Zo stapte het UZ Gent in het Green Dealprogramma van Europa en werkte een ambitieus plan uit om het ziekenhuis duurzamer te maken.
Maar volgens professor Berrevoet (medisch diensthoofd aan het UZ Gent), die ook meewerkte aan het studentproject, is sturing van de overheid wel essentieel:
“Als chirurg heb je weinig voet aan de grond om de keuze van medisch materiaal te beïnvloeden. Als men er echt iets wilt laten doorkomen, moet het opgelegd worden vanuit de overheid.”
Bram Vandevelde onderstreept het belang van goed geïnformeerde burgers: “We mogen niet vergeten dat burgers een impact hebben op beslissingen van de overheid. Daarom willen wij met onze showroom zoveel mogelijk sensibiliseren.”
Bezoek de mobiele showroom
- “Duurzamer opereren: simpele stap of grote uitdaging”
- 7-11 oktober tussen 9 en 18 uur
- Op het grasplein naast de tramhalte op campus UZ Gent
- Kick off: 7 oktober van 12h30 tot 14h30 met gratis Oxfam koffie
Lees ook
Wat doet een bio-econoom? “Ik streef naar een milieuvriendelijke economie”
De komende 25 jaar zijn cruciaal in de omschakeling van een fossiele economie naar een circulaire bio-economie. Onderzoeker Pieter Nachtergaele maakt er zijn levenswerk van om dat mee waar te maken.
Tips voor een duurzamere vakantie: huur of deel vakantiespullen
Volop je vakantie aan het voorbereiden? Dan heb je waarschijnlijk ook een lijstje met alle dingen die je nodig hebt om op reis te vertrekken. Zelf aankopen kan, maar er bestaan ook duurzamere strategieën om je vakantiespullen te verzamelen.
Onderzoeker ontwikkelt simulatietool voor meer duurzame veehouderij
Het energiegebruik in de veehouderij kan veel duurzamer. Onderzoeker Manon Everaert ontwikkelt een simulatietool waarmee veehouders de baten kunnen berekenen van verschillende duurzame energietechnieken.
'Belgische Nobelprijs’ voor pionierswerk van professor Veronique Van Speybroeck
Professor Veronique Van Speybroeck behoort tot de wereldtop met haar onderzoek naar duurzame technologieën. Voor het plaveien van de weg naar groenere chemische bouwstenen van onze maatschappij wint ze de prestigieuze Francqui-Prijs voor Exacte Wetenschappen.
