Het energiegebruik in de veehouderij kan veel duurzamer. Onderzoeker Manon Everaert ontwikkelt een simulatietool waarmee veehouders de baten kunnen berekenen van verschillende duurzame energietechnieken. Door gerichter te investeren, krijgen ze een win-win op economisch én ecologisch vlak.
Enkele cijfers
- Het overgrote deel van de energie in de wereldwijde veehouderij is afkomstig uit fossiele brandstoffen. Slechts 4% van de energie komt uit hernieuwbare energiebronnen.
- Ter vergelijking; de wereldwijde integratie van hernieuwbare energiebronnen ligt rond de 30%; de Europese Unie streeft naar 45%.
- Uit een voorafgaande bevraging bij 40 varkenshouders bleek dat maar liefst 75% hun stallen verwarmt met stookolie. Maar 75% investeerde ook al in zonnepanelen.
- Een voorbeeld: een stal die 1000 varkens huist, verbruikt jaarlijks zo'n 115 megawattuur elektriciteit en 220 megawattuur aardgas. Dat is ongeveer 30 keer meer elektricteit en 20 keer meer aardgas dan een gemiddeld Vlaams gezin van 2 à 3 personen.
- Daarmee houdt de veehouderij het midden tussen grote industrie en gezinnen.
Warme biggen en frisse koeien
Manon Everaert onderzoekt hoe veehouders fossiele brandstoffen kunnen vervangen door duurzame energietechnieken. “Er is veel energie nodig in de veehouderij”, duidt Manon. “Onder andere voor een comfortabel stalklimaat, ventilatie voor propere lucht, voedingsinstallaties, melkrobots, melkkoeling en verwarming voor biggetjes en kuikens.”
“Het gebruik van fossiele brandstoffen in de veehouderij zal de komende jaren moeten dalen. Net zoals de andere sectoren is ook de landbouw en veeteelt bezig met de Europese streefdoelen qua integratie van duurzame energie, en reductie van het energiegebruik. Tijdens de energiecrisis bleek dat veehouders erg afhankelijk zijn van de energieprijzen."
Struikelblokken voor duurzame energie
Hoewel het grootste deel van de bevraagde veehouders al zonnepanelen had, bleken er nog struikelblokken te zijn om meer te investeren in duurzame energie: de grote installatiekost, onvoldoende kennis over de beschikbare technieken, en onduidelijke wetgeving.
"Daarom ontwikkelen we een interactieve tool die veehouders helpt overstappen op hernieuwbare energiebronnen.”
In de tool kunnen veehouders hun huidige energie-installatie vergelijken met alternatieven en zien ze de terugverdientijd, installatiekost en gereduceerde uitstoot.
Simuleer en vergelijk
Voor de ontwikkeling van de simulatietool haalde Manon haar inspiratie bij de Varkenscampus van ILVO, de UGent en HoGent in Melle. ILVO is, net als de UGent, partner in het Europees project.
“Achter de tool die ik ontwikkel zitten twee verschillende simulatiemodellen.”, verduidelijkt Manon. “De eerste om de energievraag (warmte en elektriciteit) per uur voor verschillende types stallen te verkrijgen. De tweede om die vraag te beantwoorden met hernieuwbare energietechnieken en hun ecologische en economische impact.
Zo kan een veehouder zijn huidige energie-installatie vergelijken met alternatieven zoals zonnepanelen, warmtepompen, windturbines, zonnecollectoren, thermische opslag en elektrische batterijen.
De gebruiker ziet voor elk scenario de terugverdientijd, de installatiekost en de gereduceerde uitstoot. Bovendien kan je spelen met de groottes en capaciteiten van de installaties, afhankelijk van de beschikbare plaats op hun bedrijf.”
Op zoek naar case studies
“Ik zit in het tweede jaar van mijn doctoraat, dus ik heb nog wat werk voor de boeg. Voor de huidige tool werkte ik met een testopstelling van de onderzoeksstal, maar nu wil ik case studies uit de praktijk uitwerken: 3 varkensstallen, 3 kippenstallen en 3 koeienstallen. Die moet ik nog vinden, dus geïnteresseerde veehouders mogen me zeker contacteren en de enquête invullen!”
Op 18 juni 2024 stelt Manon haar simulatietool en het RES4LIVE-project, voor op het Cool Energy Event. Daar presenteren onderzoekers Lotte De Prekel en Renée De Baets ook 'Coolpigs’ en ‘Coolchicks’. Die projecten onderzoeken haalbare maatregelen om hittestress bij varkens en pluimvee te voorkomen.
Manon Everaert studeerde Fysica en Sterrenkunde aan de faculteit Wetenschappen en volgde in haar laatste jaar een aantal vakken bij de opleiding Ingenieurswetenschappen uit interesse voor een meer toegepaste carrière. Ze is sinds 2022 doctoraatsonderzoeker bij de UGent (faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur, onderzoeksgroep Applied Thermodynamics and Heat Transfer) en verbonden aan het ILVO (Instituut voor Landbouw, Visserij en Voedingsonderzoek, eenheid Technologie en Voeding) onder begeleiding van promotoren prof. dr. ir. Steven Lecompte (UGent) en Dr. Ir. Jarissa Maselyne (ILVO).
Lees ook
Wat doet een bio-econoom? “Ik streef naar een milieuvriendelijke economie”
De komende 25 jaar zijn cruciaal in de omschakeling van een fossiele economie naar een circulaire bio-economie. Onderzoeker Pieter Nachtergaele maakt er zijn levenswerk van om dat mee waar te maken.
Studenten geneeskunde sensibiliseren voor een meer duurzame zorgsector
Als de gezondheidssector een land was, dan was het de vierde grootste uitstoter ter wereld. Dat is groter dan die van de luchtvaart. Een duurzamer gezondheidslandschap staat dan ook hoog op de agenda bij de faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen en haar studenten.
Van Noordzee tot museum: de onwaarschijnlijke reis van potvis Valentijn
12 februari 1989. Op het strand van Oostduinkerke spoelt een kolos van een potvis aan. 30 jaar zal de potvis dankzij een team UGent’ers onder de leiding van professor Pieter Cornillie een tweede leven krijgen in het NAVIGO visserijmuseum.
Tips voor een duurzamere vakantie: huur of deel vakantiespullen
Volop je vakantie aan het voorbereiden? Dan heb je waarschijnlijk ook een lijstje met alle dingen die je nodig hebt om op reis te vertrekken. Zelf aankopen kan, maar er bestaan ook duurzamere strategieën om je vakantiespullen te verzamelen.
