Onderzoek wijst uit dat mensen met een goed sociaal netwerk gelukkiger, gezonder en langer leven. Maar een druk sociaal leven staat niet per se gelijk aan een goed sociaal leven. Stressexpert en professor Marie-Anne Vanderhasselt neemt het effect van vriendschap op stress onder de loep.
Met goede vrienden leef je langer. Hoe zit dat precies?
Marie-Anne Vanderhasselt: “Een sterk vriendennetwerk, maar ook veel gevarieerde dagelijkse contacten, zorgen inderdaad mee voor een gezonder en gelukkiger leven. Dat toont onder andere een langdurige Harvard-studie aan. Het onderzoek startte in 1938, loopt momenteel nog bij 60 mannen en is uitgebreid naar de meer dan 2000 familieleden van de originele groep.”
“Daaruit is al het volgende gebleken: de beste indicator van wie zou uitgroeien tot een gelukkige, gezonde tachtigjarige, is niet het cholesterolgehalte of de bloeddruk, maar de tevredenheid over relaties en sterke sociale connecties. Meer zelfs: eenzaamheid was even nauw verbonden met vroegtijdig overlijden als roken of alcoholisme.
Die nominatie kreeg ze naar aanleiding van het boek “Ouders onder hoogspanning". Stemmen kan nog tot en met 18 november.
Hoe kan je dat verklaren?
“Onderzoek toont aan dat mensen met hechte vriendschappen beter bestand zijn tegen stress. We weten dat stress mee een aanleiding kan zijn tot chronische ontstekingen, wat in verband wordt gebracht met allerlei (ouderdoms)ziekten. We zijn minder vatbaar voor stress en die chronische ontstekingen dankzij een sociale buffer: een goede vriend kan namelijk acute lichamelijke stressreacties afzwakken. Ons stressresponssysteem schiet niet meteen de hoogte in wanneer er zich een stresserende situatie voordoet.”
Het lijkt alsof ons sociaal leven drukker is dan ooit en toch voelt 1 op 2 Vlamingen zich soms eenzaam. Hoe komt dat?
“Cruciaal bij eenzaamheid is dat je je alleen vóélt, niet dat je alleen bént. Je kan een grote sociale kring hebben, zelden alleen zijn en je toch heel eenzaam voelen. Vaak plannen we onze vrije tijd vol met sociale activiteiten. Fysiek zijn we wel aanwezig, maar mentaal denken we alweer aan de volgende afspraak of checken we onze telefoon. Daardoor leven we niet in het moment en creëren we minder ruimte voor échte verbinding.”
Marie-Anne Vanderhasselt: “Denk in ieder geval niet: ‘hoe meer vrienden, hoe beter’. Reflecteer in de plaats daarvan bewust over de verbinding met je beste vrienden en goede kennissen."
In welke relaties investeer je dan het beste. Of hoe moet je bepalen of een sociale relatie ‘de moeite’ is?
“Denk in ieder geval niet: ‘hoe meer vrienden, hoe beter’. Reflecteer in de plaats daarvan bewust over de verbinding met je beste vrienden en goede kennissen aan de hand van een ‘vriendschapsroos’. De meeste mensen hebben een kern van ongeveer 3 à 5 beste vrienden (daar horen vaak ook familieleden of een partner bij). Daarnaast hebben we ongeveer 10 goede vrienden die we voor de meeste zaken in vertrouwen nemen. En dan hebben we nog ongeveer 35 vrienden om mee te sporten, een hobby te delen of iets te drinken na het werk. Hoe meer in het hart van de roos, hoe meer verbonden we ons voelen met die persoon en hoe meer tijd we moeten proberen te investeren.”
Heb je nog tips om ons te wapenen tegen stress en eenzaamheid?
“Een praatje op café of een bezoek aan het buurtfeest is fijn, maar durf ook de stap te zetten naar een vereniging of hobby. Dan werk je in groep aan kleine projecten en bereik je samen doelen. Die gemeenschappelijke successen activeren onze gelukshormonen. Benoem ook de waarde van een deugddoend gesprek of een warme vriendschap. Zo creëer je vertrouwen en verbinding.”
Je bundelde je inzichten rond stress al in verschillende boeken en tools. Waarom is wetenschapscommunicatie volgens jou zo belangrijk?
“Thema’s als stress, vriendschap en eenzaamheid zijn vandaag relevanter dan ooit. Met mijn onderzoeken en boeken wil ik vooral terug warmte opzoeken. Wist je dat een lief berichtje dezelfde regio’s in je hersenen activeert als het effect van een hot pack of kersenpitkussen?”
24/11/24 om 11u10 in De Krook
Op Dag van de Wetenschap legt Marie-Anne Vanderhasselt uit wat maakt dat mensen vrienden zijn. Waarom krijgen we zoveel energie als we een avond doorbrengen in fijn gezelschap? Waarom leven mensen met een goed sociaal netwerk langer en waarom zijn ze gelukkiger en gezonder.
- Marie-Anne Vanderhasselt is klinisch psycholoog, professor en hoofdonderzoeker aan het labo Experimentele Psychiatrie van de UGent.
- Ze doet onderzoek naar stress. Nadat ze haar inzichten bundelde rond stress bij ouders, zoomt ze nu in op vriendschap tegen stress.
- Het boek “Ouders onder hoogspanning” bracht heel wat teweeg. Via de website onderhoogspanning.be deelt ze verschillende gratis zelftests.
- Haar werk werd opgepikt door Agentschap Opgroeien en vormde de basis voor de campagne Opvoedstress met Kapitein Winokio.
- Ook in Kalm Waes deelde Marie-Anne haar kennis als stressexpert.
- In “Je bent een vriend van mij” beschrijft ze hoe vriendschap je leven kan verlengen.
Lees ook
Wat als je partner weinig of geen emoties deelt?
Emoties delen zorgt voor intimiteit. Zelfhulpboeken delen daarom kwistig tips om emoties te leren uiten. Maar wat als je partner weinig of geen emoties deelt? Volgens postdoctoraal onderzoeker Laura Sels hoeft dat niet per se een probleem te zijn.
“Het werk aan studentenwelzijn is nooit af”
Studentenwelzijn is meer dan ooit een uitdaging voor universiteiten. Onder meer monitoraten, studiebegeleiders en studentenpsychologen staan aan de UGent klaar om studenten op te vangen. Maar het verhaal is ruimer dan dat en belangrijker: nog steeds groeiende.
Hoe hou je jouw vakantiegevoel zo lang mogelijk vast?
De zomervakantie is hét moment voor een onvergetelijke reis. Maar hoe hou je achteraf de herinnering aan die mooie tijd zo lang mogelijk levendig?
Psychologe Ann Buysse: “We kunnen veel leren van niet-traditionele gezinsvormen”
“De huidige diversiteit aan gezinsvormen is een rijkdom”, zegt professor Ann Buysse, decaan van de faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen. Ze schreef een boek over samenleven en hoe we met elkaar omgaan. Daarin besteedt ze ook aandacht aan het gezin (in alle vormen) en de relatie kind-ouder.
