Emoties delen zorgt voor intimiteit. Zelfhulpboeken delen daarom kwistig tips om emoties te leren uiten. Maar wat als je partner weinig of geen emoties deelt? Volgens postdoctoraal onderzoeker Laura Sels hoeft dat niet per se een probleem te zijn.
“Mensen kunnen goede redenen hebben om niet te koop te lopen met hun gevoelens. En aandringen heeft dan alleen maar een averechts effect”, vertelt Laura. Zij doet onderzoek naar het beter begrijpen en verbeteren van emotionele processen in romantische relaties. Zo gaat ze in op enkele goede redenen om emoties te onderdrukken én deelt ze tips om jouw partner veilig genoeg te doen voelen om die emoties alsnog uit te drukken.
Ventileren lucht op. Of toch niet?
Waarom kiezen mensen er in de eerste plaats voor om emoties te onderdrukken?
“Omdat emoties delen je heel kwetsbaar maakt. Mensen balanceren voortdurend tussen zichzelf beschermen en nabijheid zoeken met de ander. Door je emoties te onderdrukken bescherm je jezelf.”
Nochtans doet het deugd om eens goed te ventileren. Of toch niet?
“Verrassend genoeg toont onderzoek aan dat het delen van emoties er niét voor zorgt dat je je achteraf beter voelt. Dat is inderdaad in tegenstrijd met wat velen denken. Vaak voel je je wel hechter tegenover de persoon met wie je je emoties deelde, maar het negatieve gevoel blijft.”
“Het hangt ook af van persoon tot persoon hoe goed of slecht het onderdrukken van emoties is. Als je een groepsmens bent en veel belang hecht aan harmonie, dan worden minder negatieve effecten teruggevonden voor het onderdrukken van emoties.”
Het is dus perfect mogelijk om in harmonie te leven en weinig je emoties te delen?
“Absoluut. Als beide partners tevreden zijn over het feit dat ze persoonlijke zaken niet zo vaak delen, is dat helemaal oké. Partners die lijken op elkaar in hun neiging om emoties te onderdrukken, zijn bijvoorbeeld tevredener. Maar bij een mismatch, waarbij de ene partner bijvoorbeeld meer of net minder expressie verwacht dan de ander, dan kan dat wel een probleem worden.”
“Er is dus geen one-size-fits-all-aanpak. Onderzoek toont aan dat het delen van emoties niet altijd helpt, net zoals het onderdrukken ervan niet per se slecht is. Alles hangt af van de context.”
“Het onderdrukken van emoties beschermt ook soms de relatie met de ander. Eerder onderzoek toonde aan dat mensen die veel negativiteit uiten vaak als aversief worden ervaren door hun omgeving. Wanneer een bepaalde grens overschreden wordt, zorgt het delen van emoties dus niét voor meer intimiteit. Als iemand bijvoorbeeld de neiging heeft om veel negatieve emoties te uiten, gaat diens partner in sommige gevallen net minder steunend reageren.”
Op zoek naar intimiteit en verbinding
We onthouden dat partners goede redenen kunnen hebben om emoties te onderdrukken, ook al staat dat intimiteit in de weg. Wat kan je wél ondernemen om in verbinding te blijven, zodra je merkt dat je partner zich afsluit?
“Als je partner zich afsluit, voelt die zich wellicht niet veilig genoeg om emoties te delen. Emoties opkroppen lijkt dan het beste plan, bijvoorbeeld uit schrik om geen steun te ontvangen. Daarom is het belangrijk om een gevoel van veiligheid te creëren, en je partner duidelijk te maken dat alles gezegd kan worden zonder dat dit negatieve gevolgen zal hebben.”
Door de muur breken
Het feit dat je partner weinig of geen emoties deelt, hoeft dus niet per se een probleem te vormen. Mis je daardoor intimiteit en betrokkenheid binnen de relatie? Dan kan het waardevol zijn om alsnog door de muur te breken, door in de eerste plaats een gevoel van veiligheid te creëren. Hoe doe je dat? Met deze inzichten en handvatten van Laura Sels raak je al een heel eind verder:
- Stel jezelf kwetsbaar op
Jezelf tonen is wederkerig. Open het gesprek met een eigen ervaring, dat maakt het waarschijnlijk makkelijker voor je partner om zelf ook iets te delen.
- Ga hierbij op zoek naar zachte emoties
Is er sprake van een ruzie of conflict? Probeer hierbij zelf niet vast te houden aan emoties zoals kwaadheid. Als je die uit, is de kans op een verdedigende respons groot, gaat je partner zich nog meer terugtrekken, en wordt de emotionele muur snel groter. Probeer op zoek te gaan naar onderliggende zachte emoties die je waarschijnlijk ook voelt, zoals gekwetst of verdrietig, en probeer die te uiten. - Stel open vragen op ongedwongen momenten
Timing is alles. Wees voorzichtig met steeds weer te vragen “wat er toch is” wanneer je partner al zichtbaar gestresseerd is. Kies in de plaats daarvan voor meer ongedwongen momenten om te polsen naar wat er in jouw partners hoofd speelt. Pik in op plezierige momenten, houd het luchtig en stel open vragen.
- Geef je partner aan dat je er bent
Maak duidelijk dat je steeds een luisterend oor wilt bieden en durf tegelijkertijd ruimte te geven.
Onderzoekers van de UGent en KULeuven zijn op zoek naar koppels om emoties te onderzoeken in de context van partnerrelaties, en dit over verschillende culturen heen.
Laura Sels is postdoctoraal onderzoeker in het Family Lab, onderdeel van de vakgroep Experimenteel-Klinische en Gezondheidspsychologie (faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen).
Lees ook
Vrienden voor het leven: hoe vriendschappen ons gezonder maken
Onderzoek wijst uit dat mensen met een goed sociaal netwerk gelukkiger, gezonder en langer leven. Maar een druk sociaal leven staat niet per se gelijk aan een goed sociaal leven. Stressexpert en professor Marie-Anne Vanderhasselt neemt het effect van vriendschap op stress onder de loep.
“Het werk aan studentenwelzijn is nooit af”
Studentenwelzijn is meer dan ooit een uitdaging voor universiteiten. Onder meer monitoraten, studiebegeleiders en studentenpsychologen staan aan de UGent klaar om studenten op te vangen. Maar het verhaal is ruimer dan dat en belangrijker: nog steeds groeiende.
Hoe hou je jouw vakantiegevoel zo lang mogelijk vast?
De zomervakantie is hét moment voor een onvergetelijke reis. Maar hoe hou je achteraf de herinnering aan die mooie tijd zo lang mogelijk levendig?
Psychologe Ann Buysse: “We kunnen veel leren van niet-traditionele gezinsvormen”
“De huidige diversiteit aan gezinsvormen is een rijkdom”, zegt professor Ann Buysse, decaan van de faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen. Ze schreef een boek over samenleven en hoe we met elkaar omgaan. Daarin besteedt ze ook aandacht aan het gezin (in alle vormen) en de relatie kind-ouder.
