Cruel summer? Niet voor deze UGent’er

Deze zomer kon je er niet naast kijken of lezen: aan de UGent kon je binnenkort “Taylor Swift-les” volgen. Er stak een storm van reacties op, waarvan het geknetter tot in de Verenigde Staten te horen was. In het oog van die storm: professor Elly McCausland en haar keuzevak Literature (Taylor’s version). “Het was heftig, maar ik heb ondertussen een dik vel gekregen.”

Op de kamerbrede boekenplanken in Elly’s kantoor staan klassieke kleppers van onder andere Shakespeare gezellig naast The Hunger Games van Suzanne Collins. Midden in de geordende chaos van kamerplanten, kleurrijke prints aan de muur en zelfs een decoratief bordje met de beeltenis van Taylor Swift, zit Elly naarstig te tokkelen achter haar computerscherm. Niets verraadt dat het er hier enkele maanden geleden veel minder rustig aan toeging. Toen werd Literature (Taylor’s version) plots wereldnieuws.

“Het was complete waanzin”, herinnert Elly zich. “Ik was in L.A. voor een conferentie en elke keer ik mijn inbox opende had ik meer en meer e-mails. Ik zat constant op mijn telefoon door de stroom aan vragen en oproepen. Zweedse en Ierse radiozenders, the Guardian, BBC World News, CNN …”

Of ze nerveus was om live te gaan op een van de grootste tv-zenders ter wereld? “Eigenlijk was het een beetje een anticlimax. Ik zat gewoon thuis in mijn keuken naar een leeg Zoomscherm te kijken. Je hoort alleen de stem van het nieuwsanker. Tien minuten later is het gesprek afgelopen en je weet eigenlijk niet hoe het eruit zag tot wanneer je het interview kan herbekijken. Nu ja, ik ben het sowieso wel gewend om voor een publiek te spreken en ik ben altijd enthousiast om over het vak te praten, dus het was nog altijd wel heel cool.”

Een aula, geen kleutertuin

Met namen als Geoffrey Chaucer, Charlotte Brontë en William Shakespeare op de leeslijst werd als snel duidelijk dat Literature (Taylor’s version) geen easy fanclubje zou zijn. Toch was dat het beeld dat veel media ervan ophingen. “Het is een aula, geen kleutertuin”, zei een De Morgen-journalist daar zelfs over.

“Het is zeker geen kleutertuin”, lacht Elly. “Het is een erg serieuze en ambitieuze cursus. Maar de liedjes van Taylor Swift zijn wel een gateway naar zwaardere topics. In een les hadden we het bijvoorbeeld over elegie, dichtkunst over de dood en rouw. We bekeken toen vijf van haar nummers die over de dood gaan en koppelden ze aan drie gedichten: een uit de 10e eeuw, geschreven in oud Engels dus, een uit de 18e eeuw en een uit de 19e. Sommige studenten zeiden daarover dat ze er nooit aan zouden gedacht hebben dat je die met elkaar kan verbinden. Dat vonden ze erg interessant. Ik ben trots op de brede waaier aan onderwerpen die we behandeld hebben.”

Een plaats voor meisjescultuur

En die uitspraak in De Morgen? Die kreeg een tweede leven. In ware Taylor Swift-stijl, reclaimde Elly het zinnetje door het op een t-shirt te laten drukken en die te dragen tijdens haar openingscollege.

“De manier waarop Taylor Swift het verhaal dat de media over haar vertellen zelf opeist, roept interessante vragen op. Wie bepaalt het verhaal? Hoe nemen we een verhaal waar? Wie heeft de macht over de interpretatie? Mensen zien populaire cultuur, en meisjescultuur in het bijzonder, vaak als niet het bestuderen waard. Dat vind ik onlogisch. Het is populair, dus moeten we het bestuderen. Het vertelt je zoveel over de zeitgeist, over je eigen cultuur en het maakt kritisch denken mogelijk. Neem de Gothic novel. Dat was een sensatie in de 18e eeuw, maar geleerden vonden romans maar dubieus. Ook omdat het vooral werd gezien als een kunstvorm voor vrouwen, zowel in het schrijven als in het lezen. Het was dus geen waardige kunstvorm. Tegenwoordig is de roman natuurlijk een van de hoogste kunstvormen."

Dat soort seksisme is zeker niet nieuw, gaat Elly verder. "Zoveel van de scepsis over Taylor Swift, haar muziek en de Swifties is eigenlijk seksisme. Denk aan Twilight of The Hunger Games. Alles waar meisjes van houden, wordt door de maatschappij als minderwaardig gezien. Vrouwenfandom en mannenfandom krijgen gewoon niet hetzelfde gewicht. Ik wil proberen meisjescultuur op de kaart te zetten als een waardig studieonderwerp. Ik denk dat het belangrijk is voor jonge vrouwen om te zien dat wat ze waarderen legitiem is."

Persoon van het jaar

Nu de mediastorm wat lijkt te zijn overgewaaid, kijkt Elly moe maar tevreden terug. "Het zijn de drukste vier maanden van mijn leven geweest. Ik heb een huis gekocht en ben verhuisd. Ik heb een doctoraatsstudent aangenomen uit 165 sollicitaties. Ik heb een boek van 90.000 woorden afgemaakt, twee cursussen gegeven en twee avonden per week een intensieve cursus Nederlands gevolgd. Daarbovenop had je het sneeuwbaleffect van het hele Taylor Swift-verhaal. Ik heb nog nooit zo hard gewerkt in mijn leven (lacht). Maar eerlijk, professioneel en persoonlijk, ben ik nog nooit zo gelukkig geweest."

Elly’s woorden klinken als een echo van het interview dat Taylor Swift gaf in Time Magazine, dat haar onlangs tot Person of the Year kroonde. Daarin zegt Swift: “This is the proudest and happiest I’ve ever felt, and the most creatively fulfilled and free I’ve ever been.”

“Er zijn wel wat parallellen te trekken, ja”, glimlacht Elly, "Soms heb ik het gevoel dat ik meelift op de roem van iemand anders en daar voel ik me soms een beetje ongemakkelijk bij. Ik vind haar gewoon erg inspirerend en ik probeer literatuur toegankelijker en interessanter te maken voor zoveel mogelijk mensen. Ik denk dat ik daarin geslaagd ben en ik vind het enorm leuk om te doen. De aandacht voor de cursus was een grote verrassing, maar ik ben erg blij met hoe het is uitgedraaid."

Het werd dus een topjaar voor beide vrouwen. Elly werd zelfs onlangs nog gepromoveerd tot hoofddocent, en dat op Taylor Swifts verjaardag. Toeval of niet?