De wilde hyacint tovert ook dit voorjaar meerdere bossen om tot sprookjesachtige bloementapijten. Een schitterend voorjaarstafereel dat zich afspeelt in een voor de rest nog kaal en stil bos. Hoe weten voorjaarbloeiers dat het tijd is om naar boven te komen? Hebben ze last van lentekriebels? Of speelt er iets anders?
“Voorjaarbloeiers zoals hyacinten, krokussen, narcissen en sneeuwklokjes zijn ‘voorjaarsgeofyten’. Ze hebben zich aangepast aan een leven dat zich tijdens de winter enkel onder de grond afspeelt. Om de barre winter door te komen, slaan ze hun suikerreserves op in wortelstokken of knollen”, vertelt professor Kathy Steppe.
Maar die reserves volstaan niet om hun groeicyclus te voltrekken? “Neen, ze moeten zelf nieuwe voedingsstoffen aanmaken. Dat kan alleen als ze bovengronds ontluiken en blaadjes ontwikkelen die aan fotosynthese doen. Ze wachten het meest gunstige moment af om hun kopje boven de grond te steken en optimaal van de zonnestralen te genieten.”
Inwendige klok
Hebben voorjaarsbloeiers dan een inwendige klok? “Planten hebben een biologische tijd, die niet draait op uren, maar op temperatuursommen. Dit wordt de
Groeiboost
De plant bereikt de perfecte omstandigheden om de groeicyclus in sneltempo te vervolmaken. “Absoluut. Ze spreken hun laatste reserves nu aan om het plantje een levensnoodzakelijke groeiboost te geven. Eerst de stengel, dan de bladeren en als laatste de bloemen. Eens er bladeren zijn, zijn de voorjaarsbloeiers in staat om zelf aan fotosynthese te doen en zichzelf te voorzien van voedingsstoffen”, legt de onderzoeker uit.
De timing is cruciaal. “Ze moeten hun levenscyclus voltrekken vóór de bomen in blad staan. Doen ze dat niet, snoepen de boombladeren het licht van de voorjaarsbloeiers af, wat hun overlevingskans drastisch vermindert. De dag-gradensom voor voorjaarsbloeiers ligt daarom een pak lager dan voor bomen.”
Krokussen, hyacinten, narcissen en sneeuwklokjes kondigen dus écht de komst van de lente aan.
Lees ook
Moet de natuur rechten krijgen?
Onder invloed van de toenemende klimaatverandering klinkt de roep naar rechten voor de natuur steeds luider, vooral vanuit klimaatactivisten. Maar zouden zulke rechten de natuur beter beschermen?
Lente in de Plantentuin: deze planten staan nu in bloei
De Gentse Plantentuin is altijd de moeite waard om eens te bezoeken, maar met de eerste zonnige dagen komt de tuin helemaal tot leven. Wandel vanaf de hoofdingang tot aan de mediterrane tuin en terug, en bewonder deze negen planten.
Mieke en Danny speuren de wereld af naar zwammen
Wat als de natuur je werkplek is, verspreid over de hele wereld? De onderzoeker als ontdekkingsreiziger, gepakt en gezakt, met de voeten in het veld of de jungle. Mycologen Mieke Verbeken en Danny Haelewaters reizen de aardbol rond, op zoek naar zwammen.
De 5 meest voorkomende spinnen in en rond je huis
Daar is de herfst, daar komen de spinnen! Voor Bram Vanthournout van de vakgroep Biologie is dit de mooiste tijd van het jaar. Samen met zo’n 5000 Vlaamse vrijwilligers onderzoekt hij in het citizen science project Spin-city hoe spinnen zich aanpassen aan het leven in de stad. Voor durfdenken.be dook Bram in zijn statistieken op zoek naar de spinnen die het vaakst werden opgemerkt.
