Daar is de herfst, daar komen de spinnen! Voor Bram Vanthournout van de vakgroep Biologie is dit de mooiste tijd van het jaar. Hij organiseert regelmatig spintellingen in Vlaanderen. Voor durfdenken.be dook Bram in zijn statistieken op zoek naar de spinnen die het vaakst worden opgemerkt.
1. Kruisspin
De top-5 van meest gespotte spinnen heeft een duidelijke winnaar: de Kruisspin! Niet verrassend, gezien het een grote spin is die makkelijk te vinden valt in het midden van het web. Haar kleur varieert van lichtgeel, bleekbruin, donkerbruin tot zelfs zwart. De Kruisspin is bijna altijd buitenshuis te vinden, en is te herkennen aan het typische kruis op het achterlijf. Het is een van onze meest succesvolle spinnen omdat ze kan leven in verschillende habitats en bijzonder efficiënt prooien vangt – ze kan bijvoorbeeld makkelijk wespen de baas. Na het uitkomen van de jonge spinnen blijven die nog even samen. Je kan dan een typische bol van kleine spinnetjes spotten. Als je ze stoort lijkt de bol te ontploffen en vluchten ze in alle richtingen weg.
2. Gewone huisspin
Een donker gekleurde spin, met eenkleurige poten, die niet van droge plaatsen houdt, en anders dan de naam doet vermoeden ook vaak in open lucht te vinden is. De Gewone huisspin is één van de soorten waarvan in het najaar wel eens een volwassen mannetje in de badkuip wordt aangetroffen. Die belandt daar tijdens zijn zoektocht naar een vrouwtje en geraakt er niet meer uit omdat hij geen ‘zuignapjes’ heeft op zijn poten. Ze kunnen wat intimiderend overkomen door hun grootte en lange poten maar zijn over het algemeen ongevaarlijk!
3. Grote trilspin
Lang achterlijf en hele lange dunne poten. De Grote trilspin vind je vaak terug in een hoek van het plafond, in de kelder of de garage. Ze heeft haar naam niet gestolen: als je de trilspin stoort in haar web, zal ze beginnen trillen aan zo’n hoge snelheid dat haar contouren wazig worden. Dat maakt het moeilijk voor aanvallers om haar te grijpen. Als een roofdier toch een poot weet te grijpen, breekt die af en blijft hij nog een tijdje bewegen, wat de spin in staat moet stellen om de vlucht te nemen. De Grote trilspin is een enorm efficiënte jager, die vaak ook grote huisspinnen vangt.
4. Grote huisspin
De Grote huisspin heeft een typische rugtekening en meestal geringde poten. Ze komt net als de Gewone huisspin en de Grote trilspin vooral binnenshuis voor en waagt zich zelden ver van gebouwen. Volwassen mannetjes kunnen poten hebben tot 7 cm lang. Daarmee hebben ze de grootste "diameter" van alle Belgische spinnen.
5. Venstersectorspin
Een op het eerste gezicht wat rare naam, maar volledig terecht: venstersectorspinnen bouwen hun web vaak aan de buitenkant van huizen. Grote kans dat je ze kan spotten in een hoek van een venster of aan de dakgoot! Het web is heel kenmerkend, het lijkt alsof de spin plots gestopt is met draden spinnen waardoor het web lijkt op een taart waarvan er net een stuk weggenomen is. Door dit lege stuk loopt een signaaldraad, als je deze volgt, kan je de spin in haar schuilplek vinden. Toch tenminste overdag, want ’s nachts verlaat de spin haar schuilplaats en gaat ze in het midden van haar web zitten. Ideaal voor een spinnenspottertocht met de zaklamp!
Dit artikel is voor het eerst verschenen op durfdenken.be in september 2020. De laatste update dateert van oktober van 2023: volgens de laatste statistieken staat de Wespspin niet langer op nummer 5 van meest gespotte spinnen, maar wel de Venstersectorspin.
Foto's in volgorde van verschijning: Ludwig Jansen, Danny Declercq, Godfried Van Hertum, Richard Louvigny, Cor Kuijpers.
Spin-city is een burgerwetenschapsproject dat wil onderzoeken of spinnen zich kunnen aanpassen aan het leven in de stad. Zo vragen Bram en zijn collega’s zich af of spinnen lichter gekleurd zijn in de stad om koel te blijven en of ze er kleinere webben maken om kleinere prooien te kunnen verschalken. Het project ging in 2019 van start met de lancering van de SpinnenSpotter app waarin iedereen spinnen- en webfoto’s kan opladen.
In 2021 werd in het kader van het project een eerste grote kruisspintelling georganiseerd. Die werd in 2022 herhaald. De resultaten vind je terug op de projectwebsite.
Wie liever niet op spinnenjacht gaat, kan de onderzoekers ook helpen met het analyseren van alle data. In de online tool kan je de lengte en de kleur van je eigen spin of die van andere onderzoeken. De resultaten zal je kunnen raadplegen op een interactieve kaart die momenteel nog in ontwikkeling is.
Lees ook
Hoe wetenschap ons kan helpen om muggen weg te houden
Ben je die jeukende muggenbeten ook beu? UGent-onderzoekers bestrijden muggen met wetenschap, en werken aan een product dat muggen verjaagt met bacteriën.
Lees ook
Moet de natuur rechten krijgen?
Onder invloed van de toenemende klimaatverandering klinkt de roep naar rechten voor de natuur steeds luider, vooral vanuit klimaatactivisten. Maar zouden zulke rechten de natuur beter beschermen?
Van Noordzee tot museum: de onwaarschijnlijke reis van potvis Valentijn
12 februari 1989. Op het strand van Oostduinkerke spoelt een kolos van een potvis aan. 30 jaar zal de potvis dankzij een team UGent’ers onder de leiding van professor Pieter Cornillie een tweede leven krijgen in het NAVIGO visserijmuseum.
Onderzoeker ontwikkelt simulatietool voor meer duurzame veehouderij
Het energiegebruik in de veehouderij kan veel duurzamer. Onderzoeker Manon Everaert ontwikkelt een simulatietool waarmee veehouders de baten kunnen berekenen van verschillende duurzame energietechnieken.
Moeten we ons zorgen maken over de vogelgriep?
Zorgwekkend nieuws uit de Verenigde Staten. Daar is het vogelgriepvirus overgegaan van vogels op runderen, en zelfs op een mens. Hoe zit het bij ons? We stelden onze vragen aan professor Jeroen Dewulf, epidemioloog aan de faculteit Diergeneeskunde.
