Elke week gokken 576.493 Belgen minstens één keer online. Bram Constandt, professor Sportmanagement, onderzoekt de normalisering van gokken via sport. Hij bestudeert de impact van gokreclame op het gokgedrag van consumenten die inzetten op sportweddenschappen. Dat is de populairste vorm van gokken bij jongeren. De resultaten van het onderzoek stoffeerden mee het Koninklijk Besluit dat gokreclames grotendeels verbiedt sinds 1 juli 2023.
U heeft iets tegen gokken?
“Oh nee, helemaal niet. Gokken is zo oud als de mens zelf. Ik heb niets tegen gokken, maar wel tegen de grote hoeveelheden gokreclame waar iedereen ongevraagd aan blootgesteld werd, met alle gevolgen van dien.”
Vroeger was gokken een wat verdoken activiteit die zich afspeelde in groezelige cafés en in donkere steegjes. Welke evolutie ziet u?
“Dat beeld is helemaal veranderd door de uitgekiende marketingstrategie van de gokbedrijven. Het online inzetten op sportweddenschappen is zo een heel toegankelijke én zelfs hippe vrijetijdsactiviteit geworden.”
In België werd in 2019 maar liefst 1.18 miljard euro vergokt! De gokindustrie floreert?
“Er is ontzettend veel geld gemoeid met de gokindustrie. Voor gokbedrijven is het dus extreem belangrijk dat gokken wordt voorgesteld als iets onschuldig en risicoloos. De aanbieders van sportweddenschappen zijn daar grandioos in geslaagd door hun product te koppelen aan het positieve, leuke en verbindende imago van sport. Bovendien kent sport een enorm groot bereik.”
“Via grote affiches in treinstations, advertenties op sociale media, de logo’s op spelersshirts en via sponsorreclames tijdens sportwedstrijden werden we lang overstelpt met boodschappen die gokken normaliseerden.”
Voor dit onderzoek werkte je heel nauw samen met communicatiewetenschappers. Welke resultaten leverde de samenwerking op?
“De expertise en methodieken van communicatiewetenschappers Liselot Hudders en Steffi De Jans zijn een enorme meerwaarde en helpen om meer te weten komen over de impact van gokreclame op het gokgedrag van consumenten. Internationale onderzoeksresultaten zijn duidelijk: blootstelling aan grote hoeveelheden gokreclame leidt niet enkel tot meer mensen die gokken, maar ook tot meer gokschade.”
“Ook wie niet verslaafd is, zal vaker inzetten op sportweddenschappen en zo meer nadelen ondervinden. Zo blijkt dat mensen die frequent gokken zich vaker afwezig melden op het werk, sneller in een sociaal isolement terechtkomen, vaker last hebben van angstige en depressieve gevoelens en een verhoogd risico hebben op relatiebreuken en financiële problemen.”
Met die kennis trok je naar het kabinet van de toenmalige Minster van Justitie, Vincent Van Quickenborne.
“Uit onderzoek blijkt dat er te weinig werd stilgestaan bij de risico’s die aan gokken verbonden zijn. Deelnemen aan sportweddenschappen was genormaliseerd, in het bijzonder bij een jong publiek. Als onderzoeker voelde ik dat ik standpunt moest beginnen innemen.”
“De minister had al breed gecommuniceerd over zijn intenties om de overvloed aan gokreclame in te perken om de meest kwetsbaren (o.a. jongeren en gokverslaafden) te beschermen. Samen met heel wat andere actoren, zoals het Vlaams Expertisecentrum voor Alcohol en andere Drugs (VAD), mochten we de minister informeren en adviseren. Dat heeft het pad geëffend om tot evidence-based maatregelen te komen.”
Politici en wetenschappelijke experts die samen aan tafel zitten over een heikele kwestie: dat moet sterke gesprekken opleveren?
“Het biedt ongelooflijk veel voordelen. Wanneer nieuw beleid gestoeld is op stevig wetenschappelijk onderzoek, zou dat moeten leiden tot meer draagvlak bij het brede publiek. Bovendien maken wetenschappelijk onderbouwde argumenten het ook eenvoudiger om in gesprek te gaan met de praktijk. Feiten en cijfers liegen niet. Een totaalverbod op gokreclame is de enige manier om kwetsbare mensen beter te beschermen.”
Dankzij het Koninklijk Besluit verdwijnt gokreclame voor het grote publiek. Het KB is van kracht sinds juli 2023. Wat is er nu concreet veranderd?
“In principe wordt enkel wie actief op zoek gaat naar info over kansspelen en wil gokken, nu nog met gokreclame geconfronteerd. Dat is het centrale uitgangspunt.”
Missie geslaagd?
“Ik ben heel erg tevreden met dit resultaat. Ik zou collega-onderzoekers warm aanbevelen om in te gaan op opportuniteiten om contacten te leggen met politici of er zelf naar op zoek te gaan. Het lijkt me een zeer tastbare vorm van maatschappelijke valorisatie van onderzoek. Je hebt als onderzoeker niet vaak de kans om de impact van onderzoek zo concreet te maken. Onze nieuwe studie toont ook aan dat het bewustzijn groeit. Zo zijn sportfans kritischer geworden voor goksponsoring.”
Lees ook
Kan je rijk worden door te gokken op sportwedstrijden?
Denk je dat je na het WK eindelijk dat zwembad in je tuin kan aanleggen dankzij enkele weldoordachte gokjes op de juiste matchen? Of is de kans groter dat je je huis moet verkopen na wat sportgokjes te veel?
Lees ook
UGent-onderzoekers ondersteunen Olympische pisterenners: optimaal presteren dankzij sensoren en AI
Als de Belgische baanwielrenners op de komende Olympische Spelen naar een medaille knallen, dan is dat niet enkel het resultaat van topsport, maar ook van toponderzoek. Een groep onderzoekers van het IDLab van UGent-imec ondersteunt onze pisterenners met behulp van artificiële intelligentie (AI).
Sportpsycholoog Els Snauwaert begeleidt atleten op de Olympische Spelen: “Ook topsporters kunnen onzeker zijn”
De mentale gezondheid van sporters stond nooit eerder zo hard in de belangstelling. Sportpsycholoog en UGent-alumna Els Snauwaert gaat binnenkort naar de Olympische Spelen in Parijs om de Belgische sporters in het zeilen, roeien, gewichtheffen en atletiek te begeleiden.
Gents docolab jaagt mee op doping tijdens Olympische Spelen
De dopingcontroles tijdens de komende Olympische en Paralympische Spelen hebben ook een Gents randje. Het dopingcontrolelab van de UGent, kortweg DoCoLab, stuurt een team onderzoekers naar Parijs om de vele duizenden stalen te helpen controleren. Een van hen is Peter Van Eenoo, hoofd van het lab, professor en koersfan: “Veel vrije tijd zullen we niet hebben, maar ik hoop toch iets van het wielrennen te kunnen meepikken (lacht).”
Hoe nieuwe hockeybal duizenden liter water per wedstrijd bespaart
Jaarlijks zijn er miljoenen liter water nodig om op één bewaterd hockeyveld te spelen. Dat maakt de sport duur, niet duurzaam en ontoegankelijk. Een uitdaging voor professor Dagmar D’hooge en zijn team van de faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur.
